บทนำเกี่ยวกับการแบ่งเซลล์

    การแบ่งเซลล์  =  การเพิ่มจำนวนเซลล์ในสิ่งมีชีวิต มีบทบาท 3 อย่างหลัก คือ

      1.  การสืบพันธ์  -  ในสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว เช่น การแบ่งตัวออกเป็นสอง (binary fission)ของแบคทีเรีย

      2.  การเติบโต   -  ในสิ่งมีชีวิตหลายเซลล์ เช่น การแบ่งเซลล์เพื่อเพิ่มจำนวนในเอ็มบริโอ
      3.  การซ่อมแซม  -  ในกรณีที่บางส่วนของอวัยวะถูกทำลาย เช่น การแบ่งเซลล์เพิ่มจำนวนทดแทนในเซลล์พืช      

    กลไกการแบ่งเซลล์ สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ขั้นตอน คือ
      1.  การแบ่งนิวเคลียส (karyokinesis) มี 2 แบบ คือ

        1.1  การแบ่งนิวเคลียสแบบไมโทซิส (Mitosis)  -  พบในเซลล์ร่างกาย จำนวนโครโมโซมของเซลล์ลูกเท่าเดิม
        1.2  การแบ่งนิวเคลียสแบบไมโอซิส (Meiosis)  -  พบในเซลล์สร้างสืบพันธุ์ของสัตว์ และเซลล์สร้าง  
สปอร์ของพืช (spore mother  cell)จำนวนโครโมโซมของเซลล์ลูกลดลงครึ่งหนึ่ง

      2.  การแบ่งไซโตพลาสซึม (cytokinesis) มี 2 แบบ แบ่งตามชนิดของเซลล์ คือ  

        2.1 เซลล์พืช  -  จะมีการสร้างเซลล์เพลต (cell plate) ขึ้นบริเวณกลางเซลล์แล้วขยายไปยังสองข้างของเซลล์ ซึ่งกลายเป็นผนังเซลล์
        2.2  เซลล์สัตว์  -  จะอาศัยการคอดเว้าเข้าหากันของเยื่อหุ้มเซลล์ ทำให้เซลล์หลุดออกจากกัน

                                           รูปการแบ่งไซโตพลาสซึมในเซลล์สัตว์และเซลล์พืช

  ภาพ : https://cell171.wordpress.com/cell-division/

    การแบ่งนิวเคลียส (karyokinesis) ประกอบด้วย 2 ระยะ คือ

          1.1  ระยะอินเตอร์เฟส (Interphase)  -  ระยะที่เซลล์เตรียมความพร้อมก่อนการแบ่งเซลล์

          1.2  ระยะ M ( M phase)  -  ระยะที่เซลล์เกิดการเปลี่ยนแปลงและเกิดการแบ่งนิวเคลียสขึ้น

แบ่งเป็น 4 ระยะย่อย คือ  

                 -  โพรเฟส (Prophase)

                 -  เมทาเฟส (Metaphase)

                 -  แอนาเฟส (Anaphase)

                 -  เทโลเฟส (Telophase)

 ภาพ : https://sites.google.com/site/mitosismithosis/srup-mitosis/1-kar-baeng-niwkheliys

อ้างอิง : หนังสือ ESSNTIAL BIOLOGY 

           : หนังสือ SMART BIOLOGY